Tuuina atu i Tamaiti se Si'itaga o le Taumafanafana i Fa'apa'aga

O Abigail Mulholland e iva tausaga le matua o loʻo tuʻufaʻatasia le paʻi mulimuli o lana PowerPoint Presentation on Jeepneys.

“O se ituaiga o felauaiga mai Filipaina,” o lana tala lea. “Na faʻaaogaina talu mai le Taua Lona Lua a le Lalolagi!”

O Apikaila na faʻaalu le masina talu ai e suʻesuʻe ma sauniuni ai mo le poloketi, lea o le a ia faʻaalia i luma o ona matua, tamaiti aoga ma o latou aiga o se vaega o le Ms. Odom curriculum summer i Camp Discovery. O ia o se tasi o le lata i le 700 Tacoma tamaiti aʻoga tulagalua o loʻo auai i le tolauapi e lima vaiaso o le taumafanafana sa talimalo ai ma le Tacoma Public Schools ma le Boys & Girls Club of South Puget Sound.

E iva nofoaga o Camp Discovery i Tacoma na'o ia, o lo'o pa'u uma i lalo o le faamalu o Summer Boost, o se suiga fou i le fa'ata'ita'iga masani a'oga o le taumafanafana mo tamaiti a'oga e sili ona lamatia i le fa'ase'e o le taumafanafana.

O le Summer Boost e fa'atatau i le vasega tolu, fa, ma le lima o lo'o agava'a mo taumafataga o le aoauli e leai se totogi/fa'aititia ma o lo'o i tua i le faitau ma le tusitusi mo a latou vasega. O lo'o fa'aogaina e le polokalame le "Tama'i Atoa" e puipuia ai le leiloa o le a'oa'oina o le taumafanafana ma tapunia le va o ausia e ala i le tu'ufa'atasia o a'oa'oga fa'aagafesootai-lagona i polokalame o le faitau matala o le taumafanafana. Ole polokalame e lima ole 10 vaiaso ole polokalame o le taumafanafana ile BGC mo le fa itula ile aso. O tamaiti aoga auai, e pei o Apikaila, e mafai ona nonofo i le kalapu i le aso atoa ma mo le umi o le taumafanafana.

“A e va’ai atu i tamaiti o lo’o auai i le polokalame, e pei o lo’o i le BGC summer camp ma o se tasi o a latou suiga e fa’afuase’i lava o le Summer Boost,” o le tala lea a Carrie Prudente Holden, Peresitene ma Pule Sili o le Kalapu a Tama & Teine. o South Puget Sound.

"E lagona e pei o se mea o loʻo latou faia o se vaega o le kalapu. O le suia o le igoa ma le siʻosiʻomaga e aveesea ai le faʻailoga a le aʻoga o le taumafanafana ma na faia ai se eseesega."

Na faʻafesoʻotaʻi e Holden le TPS Superintendent Carla Santorno ma le manatu faʻapaʻaga i le 2014 ina ua maeʻa ona auai i se konafesi, lea na ia fai mai ai, faʻamaonia le mea moni e manaʻomia e lana faʻalapotopotoga le taulaʻi atu i le leiloa o le aʻoga o le taumafanafana.

"E i ai a matou tamaiti, o le tele o taimi, e sili ona lamatia mo le leiloa o le aʻoga o le taumafanafana ma i matou i le aso atoa," o le tala lea a Holden. “E ofoofogia le matou aufaigaluega, ae e le o aʻoaʻoina le matou aufaigaluega i aʻoaʻoga tusitusi. E le o ni tagata tomai faapitoa i mataupu aoaoina.”

Ua toe iloilo e Abigail Mulholland [ogatotonu] lana galuega faatino ma tamaiti o le vasega.

Na malilie le TPS e tu'uina atu faiaoga fa'amaonia, mataupu aoaoina, ma punaoa a'o saunia e le BGC avanoa, taumafataga, ma polokalame fa'atamaoaigaina faaopoopo. E tu'ufa'atasia e le TPS se su'esu'ega a'o le'i faia ma pe a mae'a su'esu'ega e iloilo ai le alualu i luma o tamaiti ta'ito'atasi i le polokalame. O fa'ai'uga o nei su'esu'ega e fa'aaoga i tausaga ta'itasi pe a feiloa'i ta'ita'i ma le Komiti Fa'atonu a le TPS mo le faia o se mataupu mo le fa'atupeina o lenei polokalame.

O le Iunivesite o Washington-Tacoma's Center for Strong Schools na faʻatautaia suʻesuʻega faʻamaonia i le 2015 i luga o le polokalame e malamalama ai i lona gafatia mo se aafiaga lelei. I le suʻesuʻega, o tamaiti aʻoga na auai i le Summer Boost - o le vaega o togafitiga - na faʻatusatusa i se vaega faʻatonutonu: tamaiti aʻoga na lesitala i isi polokalame aʻoga taumafanafana a Tacoma.

Na maua e le kulupu fa'atonu a'oa'oga faitautusi i totonu o potu a'oga masani mo le fa itula i le aso mo le lima vaiaso e aunoa ma se fesoasoani fa'atamaoaigaina fa'aopoopo i le BGC. Na maua e le vaega o togafitiga le aʻoaʻoga e tasi mo le faitau tusitusi faʻatasi ai ma le aso atoa o le lagolago faʻatamaoaigaina.

O faʻaiʻuga na faʻaalia ai o le faʻataʻitaʻiga o le Summer Boost e le gata ina toe faʻafoʻisia ai le leiloa o aʻoaʻoga o le taumafanafana i aʻoaʻoga ae faʻateleina ai aʻoaʻoga faʻaagafesootai-lagona. 

O le aofaʻi o tamaiti aʻoga o loʻo aʻafia i le polokalame o loʻo maualuga le lamatiaga mo faʻafitauli faʻalagona na faʻaitiitia i le 21 pasene aʻo faʻafitauli i mafutaga a tupulaga na faʻaititia i le 16 pasene. O se taunuuga, e sili atu i le 93 pasene o tamaiti aʻoga na auai e leʻi oʻo i le faʻaletonu masani o le taumafanafana ma 41 pasene o na tamaiti aʻoga na maua le tasi le tausaga pe sili atu o le faʻatupulaia o le faitau tusitusi.

"A mafai ona latou pulea o latou lagona ma taulimaina mea uma o loʻo lafoaʻia e le lalolagi faʻaagafesootai lo latou taʻitaʻiga, e mafai ona latou maua le tele o taimi taulai i totonu o potuaoga ma sili atu le manuia i le siosiomaga o aʻoaʻoga," o le tala lea a Holden.

O tomai faʻaagafesootai ma faʻalagona na iai sona sao i le taimi o suʻesuʻega a Apikaila. Na faaosofia ai mafaufauga loloto e ala i le faʻafesoʻotaʻi o le tusitusi ma suʻesuʻega i tulaga faʻaagafesootai. Na ia iloa o le a le aofia ai i le Jeepney faʻataʻitaʻiga ata faʻailoga faʻapitoa e valiina i luga o nei taʻavale.

“O le faafitauli o le faatufugaga o se vaega o lo tatou talafaasolopito,” o lana tala lea. “A e ave i fafo le mamanu tuai o le Jeepneys, e pei o le ave o se vaega o lou tofi. O le tele o tagata e feita i lenei mea, o lea ou te fia talanoa ai ona e le tele naua tagata e iloa lenei mea.

Kerry Sutton, Intervention Program Associate i le TPS, fa'afetaia le manuia o lenei polokalame fa'ata'ita'iga i le malosi o faiga fa'apa'aga. I le tulaga lea, o se faiga faapaaga e fa'aaofa'i faia'oga fa'amaonia ma le aufaigaluega ua a'oa'oina i le fa'amalosia amio lelei.

"O le i ai o lena faiga faapaaga ma le BGC e mafai ai ona maua lena vaega faaopoopo o fegalegaleaiga-faalagona," o le tala lea a Sutton. “Ua lipotia mai e faiaoga e faapea, pe a toe foi mai tamaiti aoga i le aoga i le tautoulu, ua sili atu ona latou punouai ma sauni e aoao. O le itu lea o le a'oa'oina o le va fealoa'i ma lagona, ma o se vaega tele lena e tu'u'ese'ese ai lenei polokalame mai le a'oga masani o le taumafanafana."

Ole fua ole fa'amae'aina o le Summer Boost e sili atu i isi polokalame a'oa'oga o le taumafanafana ona o le mea moni o se polokalame aso atoa. E mafai e matua ona ave i fafo ma piki a latou fanau e aunoa ma le faalavelaveina o latou taimi faigaluega ae o le itumalo o loʻo faʻaitiitia le tau faaopoopo o fale ma felauaiga mo le taumafanafana.

I le fa'ai'uga o le polokalame, o tamaiti a'oga e pei o Apikaila latou te seleseleina fa'amanuiaga o le galulue fa'atasi a le nu'u.

“Ou te fiafia pe a ou tuuina atu aʻu mea i tagata ona ou te faaalu le tele o le taimi i ai,” o lana tala lea. “Ou te lagona le fiafia pe a ou faaali atu i isi tagata mea ua ou aʻoaʻoina.”

Fai mai le tamaititi o lo'o sau i le vasega fa, o lo'o ia fiafia i ana a'oa'oga ma ana gaioiga i le taumafanafana i le BGC.

E ui o le polokalame e manaʻomia ai le maualuga o le tautinoga mai paaga uma, o le faʻamaoniga lea o mea e mafai ona fai pe a e aumaia faʻapitoa i taga eseese faʻatasi mo le manuia sili o tamaiti Tacoma.

“E i ai le lima o tagata uma,” o le tala lea a Holden. “O se sootaga vavalalata i le va o nuu, aʻoga, ma kalapu. O matua ma aiga o se vaega foi o lena mea.”

"O le Graduate Tacoma movement lea o loʻo faʻatinoina."